35 İzmir Haberleri En son ve en güncel son dakika İzmir Haberleri
Muğla İl Emniyet Müdürlüğü Anadolu’nun işgaline yakın günlerde halkın nabzını ölçmek ve padişahın itidal tavsiyelerin Ege illerine iletmek üzere 2.Abdülhamit’ in oğullarından Şehzade Abdürrahim Efendinin başkanlığına bir “Heyet-i Nasiha” kurulur. 1919 yılının Nisan ayında heyet İzmir ve Aydın’da ikiye ayrılan heyetin bir bölümü Muğla bir bölümü Denizli yönüne gider. Denizli yönüne giden heyetin içinde Ödemişli Komiser Hamdi Bey de vardır. Hamdi Bey, İstanbul Hukuk öğrencisiyken Polis Teşkilatına geçer. Ödemiş Hemşerileri Saraçoğlu Şükrü Bey ile Bakan olacak Refik Şevket İnce’nin çok samimi arkadaşıdır. Heyet-i Nasiha’ya seçilirken İstanbul Polis Teşkilatının en önde gelen ve liyakat sahibi Komiseridir. Hamdi Bey, Heyet-i Nasihe üyesi olarak işgal öncesi halkın psikolojik durumunu iyi izleyip iyice tespit etmektedir. Bu gözlemleriyle Manisa, İzmir ve Aydın’da halkın heyete karşı olan ilgisizliğini görür. Denizli’de kahraman kişiliğine yaraşan kararını verir. Heyetten ayrılır. Denizli Kuvvacılarına katılır. Denizli Kuvay-i Milliyesinin kurulmasına yardımcı olur.
Adres:
Telefon:
Daha fazla göster
Heyet-i Nasiha Konya’ya doğru giderken, heyet böylece ilk firesini vermiş olur. Tarih 1919 yılının Mayıs ayı başlarıdır. İzmir’in işgal tarihi olan 15 Mayıs 1919’u izleyen günlerde, İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti’nin istekleri doğrultusunda, mutasarrıf Faik ÖZTRAK’ın da yardımlarıyla Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi ve Denizli Komiseri Ödemişli Hamdi Beyin öncülüğünde ” DENİZLİ KUVAY/İ MİLLİYE ve MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ ” kurulur. Bu cemiyetin ilk kararı, Aydın’ı 29 Mayıs 1919’da işgal eden Yunan’a karşı Menderes Cephesinde Denizli Milislerinin de bu savaşa katılması kararıdır. Tarihe ”Aydın Savaşları” diye geçen ve 1919’un haziran ayı boyunca süren savaşlarda Aydın Cephesi Milisler Genel Komutanı Yörük Ali Efendinin sağında Bakırköylü Teğmen Kadri Beyin komutasındaki Muğla Milisleri vardır. Efenin solunda yer aln Denizli Milislerinin başında ise Ödemişli Komiser Hamdi Bey vardır. Komiser Hamdi Beyin bu savaşta gösterdiği cesaret ve kahramanlık Polis Teşkilatının da en büyük iftihar vesilelerinden biridir. Komiser Hamdi Bey, mutasarrıf Faik ÖZTRAK’ tan sonra Denizli’ ye atanan mutasarrıf Selanikli Müştak Lütfi Bey ile daha iyi dostane ilişki kurar.
1919 ‘un güz aylarında Komiser Hamdi Bey, Ulusal Mücadelenin Denizli cephesinde mutasarrıf Müştak Beyin sağ kolu olarak çalışır. 1920’nin 1923 Nisan meclisine Menteşe Milletvekili olarak seçilen Menteşe mutasarrıfı Giritli Ethem Fehmi (Aslan) Beyin yerine Ankara hükümeti Denizli mutasarrıfı Müştak Lütfi Beyi Menteşe Mutasarrıflığına tayin eder. Müştak Bey daha önceleri de Menteşe Mutasarrıflığında bulunmuştu. Bu nedenle Muğla’nın toplum yapısını çok iyi bilir. Zaten Denizlide iken Muğla’ da cereyan eden hadiseleri yakından izlemektedir. Müştak Bey Demirci Mehmet Efe’nin karargahına gider. Efe ile istişarelerde bulunur. Bu istişarelerde Denizli Kuvay-i Milliyesinin seçkin ve öncü adı Ödemişli Komiser Hamdi Bey de vardır. Müştak Bey ile Hamdi Bey, Efeyi ikna edemezler. Ancak Menteşe’ye tayinleri çıktığı için fazla vakitleri yoktur. Nazilli’den Tavas’a geçerek yeni görev yerleri Menteşe’ye hareket ederler. Müştak ve Hamdi Beyler, 14 Temmuz 1920 günü Muğla’ya gelirler. yeni Mutasarrıf Müştak Bey, Muğla Memurını ve halkı tarafından bir kurtarıcı gibi karşılanır. Müştak Beyin beraberindeki Komiser Hamdi Bey’in de Muğla’da görev alacağının öğrenilmesi, Aydın Savaşlarının bu seçkin Kuvay-i Milliye komutanını yakından tanıyan ve aynı savaşlarda beraber omuz omuza Yunana karşı savaşan Muğla Serdengeçtileri ve halkı arasında büyük memnuniyet yaratır. Temmuz 1920’den itibaren Komiser Hamdi Bey Menteşe Polis Teşkilatının başına, Jandarma Kuvvetlerinin başına getirilir. Müştak Bey iki önemli uygulama ile Menteşe ilini Mustafa Kemal yörüngesinde esaslı bir disiplin altına almayı amaçlarken diğer yanda, Menteşe Kuvay-i Milliyesine esaslı bir yön vermek ister. Böylece Ulusal Mücadelenin Güneybatı Ege tabanında sağlam bir Mustafa Kemal dayanağı yaratmayı hedef güder.
Menteşe Polisinin Hamdi Beyin dirayetli yönetiminde Muğla İdari ve siyasi hayatı olağanüstü düzgün ve tutarlı şekilde Kuvay-i Milliye disipline girer. Hamdi Bey’ in Muğla’ da sağladığı düzeni ve Mutasarrıf Müştak Bey’ in gözetiminde yön verdiği olayları şöyle özetlemek mümkündür.1. Hürriyet ve İtilaf Fırkasının Muğla’da gözüken olumsuz propagandası sonar erdi.2. Kuvay-i Milliye aleyhtarı ve İstanbul Hükümetine bağlı kalmak isteyen kişiler, sıkı bir disiplin altına alındı.3. Kurulan Jandarma Müzaharet Taburları ile sıkı eşgüdüm yapılarak kırda ve kentte görülen asker kaçakları tespit edilip, tutuklu ve süratle cephelere sevk edildi.4. Demirci-Yörük Ali çekişmesini körükleyen unsurlar, Kuvay-i Milliye çizgisine çekildi. Bu unsurların kışkırtmasından kaynaklanan Muğla’daki ”Efeler Rekabeti” ne ve ”Efeler Saltanatı” na son verilerek Ankara Hükûmetinin otoritesi tesis edildi.5. Kuvay-i Milliyenin Sivas kararları doğrultusunda gelişen çalışmalarında sağlıklı bir ortam yaratıldı ve bu çalışmalara yeni bir şevk getirldi.6. Kuvay-i Milliye Hareketinin oluşumunda öncü ve büyük katkısı olan Muğla Belediyesine ve onun Mustafa Kemalci Başkanı Zorbaz Ragıp Bey’ e daha rahat bir çalışma ortamı sağlandı.7. Ankara Hükûmetince çıkarılan ”Tekalif-i Milliye Kanunu” gereği mal varlığının %40′ ını Ulusal emrine verme zorunluluğu getirilen halkın bu kanuna eksiksiz uyması sağlandı.
8. Yunan İstilasından Muğla’ya kazan komşu İl ve İlçe muhacirini iskan ve bunların iaşesini temin yolunda yoğun ve isabetli bir eşgüdüm yapıldı.9. Yerli Rumlara daha bilinçli varılarak Muğla Başkanları Hacı Petro kesin bir disiplin altına alındı.10. İstanbul Hükümetinden çıkan polisiye emir ve talimatlarla beraber Kuvay-i Milliye aleyhindeki buyrukların hiç birisine Menteşe İli topraklarında uygulama fırsatı verilmedi.11. Menteşe Polis Teşkilatı tüm bu uygulamalarla, Cumhuriyet Dönemine kolay ve rahat uyum sağlayacak şekilde Mustafa Kemalci tabana oturtuldu. Tüm bu uygulamaların inanmış Mustafa Kemalcisi Ödemişli Komiser Hamdi Bey 1919 yılının Mayıs ayından bu yana Denizli ve Muğla’da yüklendiği şerefli fakat ağır görevlerin sonunda 1921 yılında Afyon’da Milli ordunun emrine girer. Cephede savaşırken ayağından vurulur. Afyon hastanesine yatar. Tedavisi mümkün olmayınca Muğla’ya gelir. Yara kangrene çevirmiştir. Dönemin tıbbi olanakları yarayı iyileştirmeye elverişli değildir. Kahraman Komiser Hamdi Bey. 1923 yılının yaz aylarında Muğla’da vefat eder. Cenazesi Vilayet töreni ile Muğla topraklarına gömülür. Mezarı, 1937 şehir düzenleme çalışmalarında sahip çıkan olmadığı için tasfiye edilerek, bugünkü Ziraat Bankasının yerindeki iskan alanları içinde kalır. Böylece Komiser Hamdi Bey, yeni devlet, yeni düzen için ölesiye uğraş verdiği ilkelerin ve mücadelelerin kesin zaferle sonra eren büyük sonucunu, Cumhuriyeti göremeden bu dünyadan göç eder.
Eski Başbakanlardan Ödemişli Şükrü SARAÇOĞLU ile eski İzmir Milletvekillerinden ve Bakanlardan Refik Şevket İNCE, Komiser Hamdi Beyin hem Ödemişten hemşerileri, hem de okul arkadaşlarıdır. Refik Şevket İNCE, Cumhuriyette çıkardığı 481 sayılı yasa ile Cumhuriyeti göremeyen; ancak Cumhuriyet için ter, kan ve emek sahibi olan şehitlerin yakınlarını Cumhuriyetin korumasına almış ve onların hayatta kalan yakınlarına aylık bağlatmıştır. Ödemişli Komiser Hamdi Beyin eşi Emine Fevziye hanım bu yasadan yararlanarak ölüm tarihi olan 1979′ a kadar 481 sayılı yasanın gerektirdiği aylığı almıştır. Onun Kahraman adının yanı sıra, Muğla yakın tarihinin Kuvay-i Milliye dönemiyle sonsuzluğa intikal eden görev ve hizmetleri Emniyet Genel Müdürlüğü’nün olduğu kadar Muğla Emniyet Müdürlüğü’nün de gurur ve kıvanç kaynakları arasındadır.
Muğla İl Emniyet müdürlüğü yol tarifi
