Koronavirüs, geçmişte görülen tifüs, çiçek, veba ve İspanyol gribi gibi salgınlardan sonra tüm dünyayı etkisi altına alan ve henüz kesin tedavisi bulunamayan bir pandemi olarak tanımlanıyor. Covid-19 virüsü de tüm diğer virüsler gibi her geçen gün mutasyona uğruyor. Hızla yayılan ve hastalığın şiddetini artıran mutasyonlu virüs kalp hastalarını da tehdit ediyor. Bu dönemde gerekli yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması ve düzenli kontrollerin aksatılmaması kalp sağlığı açısından önem taşıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Arbatlı, Covid-19 pandemi sürecinde kalp ve damar hastalarının sağlıklarını koruması için dikkat etmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
- Covid-19’a karşı kendinizi koruyun: Hasta ya da sağlıklı tüm kişilerin öncelikle virüsün bulaşmasını önlemesi gerekir. Solunum yoluyla damlacık infeksiyonu şeklinde bulaşan Covid-19 yüzeylerde uzun bir süre canlı olarak kalabilir. Bu nedenle maske, mesafe ve hijyen kurallarına uyarak virüse maruz kalma olasılığını en aza indirmek önemlidir.
- Acil olmayan kalp ameliyatları doktor kontrolünde ertelenebilir: Pandemi döneminde kalp cerrahi operasyonları acil durumlar dışında yapılmamaktadır. Hastanelerdeki kaynakların önemli bir bölümünün Covid-19 hastalarına yönlendirilebilmesi ve acil olmayan ameliyat gereken hastaların olası bir infeksiyona maruz kalmaması için birçok gelişmiş ülkede olduğu gibi bizde de bu yol seçilmiştir.
- Acil cerrahi gereken hastalar izole ve ayrı serviste tedavi oluyor: Acil cerrahi gerektiren kalp damar hastaları izole koşullarda ayrı servis, ayrı yoğun bakım ve ameliyathanelerde tedaviye alınarak daha az invaziv, “hibrid” yöntemlerle tedavi edilmektedir. Örneğin küçük kesi ile koroner bypass operasyonu + koroner stent işlemleri, aort diseksiyonu gibi acil cerrahi gerektiren durumlarda, cerrahi + stent-greft yerleştirilmesi gibi girişimin daha küçük boyutlarda yapılmasını sağlayan hibrid yöntemler hastaların yoğun bakımda ve hastanede kalış sürelerini kısa tutmak için daha sık başvurulan yöntemler olmuştur.
- Acil ameliyat gerektirmeyen hastalar görüntülü telefon ile takip ediliyor: Acil ameliyat gerekmeyen kalp hastalarında haftalık ya da 15 günlük aralıklarla görüntülü telefon görüşmeleri gibi olanaklar kullanılarak takipleri yapılmakta ve tedaviler düzenlenmektedir. Bu süreçte ameliyat zamanlaması daha ileri bir tarihe göre planlanabilmektedir.
- Covid aşısını mutlaka yaptırın: İnternet ya da sosyal medyadaki yanlış bilgiler ve yönlendirmeler bazı hastaların aşı konusunda tereddüt yaşamasına yol açmış durumdadır. Ancak tarihteki tüm salgınlar ya sürü bağışıklığı ya da aşılama ile sonlanabilmiştir. İspanyol gribi bunun en yakın örneğidir. Bu süreçte Covid- 19 aşılarının etkinliği kanıtlanmıştır.
- Günlük kalori alımlarınızı kontrol edin: Pandemi süresince sokağa çıkma kısıtlamaları hem günlük kalori alımını artırmakta hem de alınan kalorilerin tüketimini azaltmaktadır. Bu dönemde doğru beslenme planlaması yapılması gerekmektedir.
- Ev ortamında egzersiz yapın: Günlük alınan kalorilerin tüketilmesi ve tüm kas damar sistemlerinin hareket edebilmesi için ev ortamında egzersiz yapılmalıdır. Televizyon karşısında bile oturarak yapılabilecek egzersizler kişiyi kalp damar hastalığından korur hem de kilo alımının önüne geçer.
- İlaçlarınızı düzenli kullanın: Tüm rahatsızlıklarda olduğu gibi kalp damar hastalıklarında da ilaçlarının devamlılığı çok önemlidir. Bunların aksatılmaması için bir liste oluşturmak önemlidir ve ilaçlar tükenmeden önce mutlaka tedarik edilmelidir.
- Günlük tansiyon ve nabız kontrolü yapın: Günlük tansiyon ve nabız takipleri hastayı izleyen hekime yardımcı olması bakımından çok önemlidir. Bu sonuçlar bir liste şeklinde hekimle paylaşılabilir.
- Çarpıntı ve nefes darlığı yaşıyorsanız hastaneye gidin: Kişi çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi alışık olmadığınız bir belirti hissederse vakit kaybetmeden ya en yakın hastaneyi gitmeli ya da bunun için ambulans çağırmalıdır.
- Covid-19’a yakalandığınızı düşünüyorsanız test yaptırın: Kişi korona virüse maruz kalıp hastalanmış olabileceğinizi düşünüyorsa mutlaka bir hastaneye başvurup gerekli incelemelerin yapılmasını sağlamalıdır.
- Covide yakalanmışsanız hekim kontrolünde tedavinizi yaptırın: Covid-19 tanısı kesinleşmiş ve ev ortamında tutulan kişiler hekiminin verdiği ilaçları mutlaka kullanmalıdır. Antiviral ilaçlar virüs ile mücadeleyi kolaylaştıracaktır. Kan sulandırıcı ilaçlar ise virüsün oluşturabileceği kanda aşırı pıhtılaşma eğilimini önleyecektir. Akciğer tutulumu en tehlikeli durumlardan birisidir. Parmak ucundan kanın oksijenlenme düzeyini ölçebilen cihazlar takip sırasında yararlıdır. Bu esnada kişi eğer solunum sıkıntısı hissederse mutlaka gerekli birimlerden yardım istemelidir.