Turşusu, şalgamı, çorbası, salatası, yemeği… Canlı kırmızı rengiyle gözümüze, pek çok faydasıyla da sağlığımıza hitap eden pancar, adeta şifa deposu! Yeşil yaprakları demir, A ve C vitamininden oldukça zengin. Yumru ve kök kısmı da folik asit, manganez, potasyum ve posa kaynağı. Pancar, ona kırmızı rengini veren betalain adlı fitonutrientler sayesinde güçlü bir antioksidan ve antimikrobiyal bir kaynak aynı zamanda. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, içerdiği zengin vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklığı güçlendiren ve pek çok hastalığı önleyici etkiye sahip olan pancara, özellikle hastalıkların sıkça kapımızı çaldığı kış mevsiminde soframızda düzenli olarak yer vermemiz gerektiğine dikkat çekerek, “Üstelik 100 gram çiğ kırmızı pancar sadece 43 kaloriye sahip. Kolesterol içermeyen yapısı, yüksek besin değerlerine sahip olması ve düşük kalorisiyle diyet listelerinin de vazgeçilmez besinlerinden biridir” diyor.
Kilo vermeye yardımcı oluyor
Pancar lif içeriği yüksek bir besin olduğu için tokluk hissini artırıyor, mideyi daha geç terk ediyor. Böylece kilo vermeye katkıda bulunuyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, “Pancar ayrıca düşük yağ oranı ve düşük kalorisiyle de zayıflama diyetlerinde kullanılmaya uygun bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor” diyor.
Bağışıklık sistemini destekliyor
Pancar bileşenleri, özellikle de pancara kırmızı rengini veren betalain pigmentleri, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar (iltihap giderici) etki gösteriyorlar. Pancar içeriğindeki zengin C vitaminiyle bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de oldukça etkili oluyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, “Bu sayede kış mevsiminde sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklara karşı vücudun direnci artırıyor ve birçok hastalığın gelişmesi önlenebiliyor” diyor.
Yüksek tansiyonu düşürebiliyor
Kalp krizi, felç, beyin kanaması ve kalp yetmezliği gibi hastalıkların gelişmesindeki en temel neden, yüksek tansiyon oluyor. Yüksek tansiyon ayrıca pek çok hastalık için ciddi bir risk faktörü. Pancar içeriğindeki nitratlar sayesinde kan damarlarının genişlemesine katkıda bulunarak kan akımını artırıyor. Bu sayede kan basıncının düşmesinde etkili oluyor.
Bağırsak hareketlerini düzenliyor
Pancar yüksek posa içeriğiyle bağırsak hareketlerini de düzenliyor. Bu etkisiyle gaz, şişkinlik, kabızlık ve hazımsızlık gibi sorunların önüne geçiyor. Düzenli ve ölçülü tüketildiğinde özellikle kabızlık probleminin çözümüne katkıda bulunuyor.
Sporda performansı arttırıyor
Pancar antrenman sırasında dayanma süresini uzatıp daha geç yorulmaya ve bu sayede antrenman süresini uzatmaya destek oluyor. Yapılan çalışmalarda; egzersiz öncesinde tüketilen 500 ml pancar suyunun, egzersiz sırasında algılanan zorlanma derecesini düşürdüğü, böylelikle performansı olumlu yönde etkilediği gösterilmiş. Beslenme ve Diyet Uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, spor yapanlarda 500 ml pancar suyu tüketiminin nitrat açısından güvenli olduğuna dikkat çekerek, “Ancak sporculara yönelik kullanılan destek karışımlarında yer alan bileşenlerle gelişebilecek olan olası etkileşimlere bağlı riskler konusunda dikkatli olunması gerekiyor” uyarısında bulunuyor.
Kansere karşı etkili oluyor
Kırmızı pancar, içeriğindeki betalain antioksidan özelliği sayesinde serbest radikaller ve kanserli hücrelerle savaşıyor. Pancara kırmızı rengini veren bu pigment, ilaçların vücutta bıraktığı toksinlerin yok edilmesinde ve tümörün büyümesini önlemede etkili oluyor.
Pancar tüketirken 6 kurala dikkat!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Şeyda Sıla Bilgili Tokgöz, pancar tüketirken dikkat etmeniz gereken kuralları şöyle anlatıyor:
- Pişirme süresi uzadıkça pancarın içeriğindeki betalainler besin değerlerini kaybediyorlar. Bu nedenle çiğ veya az pişmiş hali, pişmiş haline kıyasla vücut için daha yararlı oluyor. Besin değerini yitirmemesi ve faydasının artması için kırmızı pancarı buharda 15 dakikadan daha az, fırında da bir saati geçmeyecek şekilde pişirmeniz en doğrusu olacaktır.
- Pancar doğrandıktan sonra bir süre bekletildiğinde havadaki oksijenle temasta bulunduğu için oksitleniyor ve besin değerlerini kaybetmeye başlıyor. Bu nedenle yemeden hemen önce doğrayıp tüketmeyi alışkanlık haline getirin.
- Pancarı buzdolabında çiğ halde 7 gün, pişmiş halde 3 günden fazla saklamayın. Sebzeler dalından koparıldığı andan itibaren süre geçtikçe besin değerlerini kaybediyorlar. Dolayısıyla ne kadar taze ise o kadar faydalı oluyorlar.
- Tazeliğini koruyabilmesi için buzdolabınızın ayarı +4°C civarında olsun.
- Pancarı kızartma şeklinde tüketmektense; pancar suyu ve pancar turşusu gibi fermente şeklinde yerseniz, bağırsak sağlığınız için daha faydalı olacaktır.
- Pancar içeriğinde yer alan basit şekerler nedeniyle kan şekerini etkileyebiliyor. Ancak glisemik yükü yüksek olmadığı için diyabet sorununuz varsa kontrollü bir şekilde tüketebilirsiniz. Ayrıca aşırı tüketimi veya tansiyon ilacıyla beraber alımı kan basıncının hızla düşmesine neden oluyor. Pancarın özellikle oksalattan zengin olan yeşil yaprakları, böbreklerde taş oluşumunu tetikleyebiliyor. Böbrek taşı sorununuz varsa, pancarı mutlaka kontrollü tüketin.
Uzmanından ‘sağlıklı’ ve ‘lezzetli’ tarifler!
PANCARLI HUMUS
Malzemeler
- 1 küçük boy pancar
- 1 su bardağı haşlanmış nohut
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 2 diş sarımsak
- 2 yemek kaşığı tahin
- 1 çay kaşığı kimyon
- 1 çay kaşığı tuz
- Yarım limonun suyu
Hazırlanışı: Pancarları kabuklarıyla beraber haşlayın. Ardından kabuklarını soyun. Doğradıktan sonra; nohut, tahin, limon suyu, sarımsak, kimyon, tuz ve zeytinyağıyla birlikte pürüzsüz bir kıvam alıncaya dek blenderden geçirin.
PANCARLI KUSKUS SALATASI
Malzemeler
- 1 çay bardağı kuskus
- 1 orta boy pancar
- 1 küçük parça haşlanmış karnabahar veya brokoli
- 2 dal taze soğan
- 1 tutam dereotu
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- Yarım limonun suyu
- 1 yemek kaşığı nar ekşisi
- Tuz
Hazırlanışı: Pancarları soyup hafif yumuşayana kadar haşlayın. Haşladığınız pancarın suyuna kuskusları ilave edip, malzemeleri 10 dakika kadar haşlayın. Soğuması için biraz bekleyin. Kuskusu derin bir kaseye alın. Üzerine küp küp doğradığınız pancarları ilave edin. Daha sonra kalan malzemeleri küçük küçük doğrayıp, ekleyin. Tüm malzemeleri zeytinyağı, nar, tuz ve limonla karıştırın.